घरी बनावट नोटा छापल्यास किती शिक्षा मिळते? तुरुंगात किती वर्षे घालावी लागतात?

भोपाळमध्ये नुकताच बनावट चलनाबाबत एक मोठा खुलासा झाला आहे. पोलिसांनी एका बनावट नोट छापणाऱ्याला अटक केली आहे जो अनेक महिन्यांपासून त्याच्या भाड्याच्या खोलीत बनावट नोट छापत होता. भोपाळ पोलिसांच्या म्हणण्यानुसार, दहावीचा पदवीधर विवेक यादव भोपाळमध्ये त्याच्या भाड्याच्या खोलीत बनावट नोट छापत होता. उत्तर प्रदेशातील रहिवासी यादव यांनी छापखान्यात काम करतानाच्या अनुभवाचा फायदा घेत घरी बनावट नोटांसाठी संपूर्ण व्यवस्था तयार केली.

पोलिसांनी ४२८ बनावट ५०० रुपयांच्या नोटा, एक संगणक, एक प्रिंटर, एक स्कॅनर आणि अंदाजे ३० लाख रुपयांच्या बनावट नोटा छापण्यासाठी वापरलेला कच्चा माल जप्त केला. तर, जर कोणी घरी बनावट नोटा छापण्याचा प्रयत्न केला तर त्याला काय शिक्षा होईल ते समजावून सांगूया.

आरोपीला कसे पकडण्यात आले?

भोपाळमध्ये, शांती नगर झोपडपट्टीजवळ काही लोकांना एका तरुणावर बनावट नोटा फिरवत असल्याचा संशय आला. त्यांनी ताबडतोब पोलिसांना माहिती दिली. माहिती मिळताच, पोलीस घटनास्थळी पोहोचले आणि संशयिताला अटक केली. झडतीत २३ बनावट ५०० रुपयांच्या नोटा आढळून आल्या. त्यानंतर पोलिसांनी आरोपीला त्याच्या करोंड येथील घरी नेले, जिथे बनावट नोटा बनवण्याचा कारखाना सापडला. तपासात असे दिसून आले की विवेक गेल्या वर्षभरापासून बनावट नोटा फिरवत होता. संशय येऊ नये म्हणून तो दररोज फक्त तीन ते चार रुपये खर्च करत असे. तो कधीकधी २० ते ५० रुपयांच्या वस्तू खरेदी करायचा, त्या बदलून ५०० रुपयांची बनावट नोट घ्यायचा आणि पैसे घेऊन पळून जायचा.

घरी बनावट नोटा छापल्यास काय शिक्षा आहे?

भारतात, बनावट नोटा बनवणे किंवा छापणे हा एक गंभीर आर्थिक गुन्हा तसेच राष्ट्रीय सुरक्षेशी संबंधित गुन्हा मानला जातो. म्हणून, यासाठी शिक्षा खूप कडक आहे. फौजदारी प्रक्रिया संहिता (BNDC) च्या कलम १७८ नुसार, बनावट नोटा छापल्यास १० वर्षांचा तुरुंगवास किंवा जन्मठेपेची शिक्षा आहे आणि जन्मठेपेसह दंड देखील ठोठावला जाऊ शकतो. ही शिक्षा अशा कोणालाही दिली जाते जो बनावट नोटा खऱ्या वस्तूसारखे दिसण्यासाठी बनवतो, छापतो किंवा डिझाइनमध्ये बदल करतो.

बनावट चलन साहित्य वापरणे देखील दंडनीय

कलम १७९ नुसार, बनावट चलन निर्मिती उपकरणे बाळगणे ७ वर्षांपर्यंत तुरुंगवास आणि दंडाची शिक्षा आहे. यामध्ये प्रिंटर, विशेष कागद, हॉट-फॉइल आणि चलन बनवण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या डाय यासारख्या मशीन बाळगणाऱ्यांचा समावेश आहे. त्याचप्रमाणे, कलम १८० नुसार, जो कोणी जाणूनबुजून बनावट चलन प्रसारित करण्याचा किंवा वापरण्याचा प्रयत्न करतो त्याला ७ वर्षांपर्यंत तुरुंगवास आणि दंड होऊ शकतो.