१ डिसेंबर रोजी सकाळी नवीन एलपीजी किंमत यादी जाहीर होताच, एक प्रश्न लगेचच निर्माण झाला: कोणते राज्य सर्वात स्वस्त एलपीजी सिलिंडर देते? ही केवळ किंमत अपडेट नव्हती, तर लाखो व्यवसायांच्या खिशाची गणना होती, जिथे १० रुपयांची छोटीशी कपात देखील दिलासाचा पातळ थर आणते. पण कथा तिथेच संपत नाही, कारण या किमतींमागे एक गणित आहे जे प्रत्येक राज्याचा चेहरामोहरा बदलते. चला राज्यांची संपूर्ण यादी एक्सप्लोर करूया.
दिल्लीतील सिलेंडरच्या किमती
१९ किलोच्या व्यावसायिक सिलेंडरच्या किमती कमी करून, केंद्र सरकार आणि तेल कंपन्यांनी पुन्हा एकदा हे दर्शविले आहे की बाजारातील दबाव केवळ स्वयंपाकघरापुरता मर्यादित नाही तर त्याचा थेट परिणाम रक्ताभिसरण प्रणालीवर होतो. दिल्लीतील या बदलानंतर, १९ किलोचा व्यावसायिक सिलेंडर आता १५९०.५० रुपयांऐवजी १५८०.५० रुपयांना उपलब्ध आहे. कागदावर, ही फक्त १० रुपयांची कपात असल्याचे दिसते, परंतु हॉटेल मालक महिन्याला २०-३० सिलेंडर वापरतो हे लक्षात घेता, हा छोटासा बदल देखील ₹३००-₹४०० ची बचत करतो.
कोलकाता आणि इतरत्र किमती
कोलकातामध्येही असाच ट्रेंड दिसून आला. तेथील किंमत ₹१,६९४ वरून ₹१,६८४ वर घसरली. मुंबईत सिलिंडरची किंमत ₹१,५४२ वरून ₹१,५३१.५० वर घसरली. चेन्नईमध्ये, ₹१,७५० ची किंमत आता ₹१,७३९.५० वर पोहोचली आहे. चारही महानगरांमध्ये ही सवलत सारखीच असली तरी, प्रत्येक राज्यातील वेगवेगळे कर आणि लॉजिस्टिक्स शुल्क यामुळे वेगवेगळ्या छटा मिळतात.
घरगुती सिलेंडरच्या किमती
पण या बदलातील सर्वात मनोरंजक गोष्ट म्हणजे तेल कंपन्यांनी घरगुती एलपीजी सिलेंडरच्या किमतीत बदल केलेला नाही, जो मासिक बजेटवर सर्वात मोठा भार मानला जातो. १४.२ किलोच्या घरगुती सिलेंडरची किंमत अपरिवर्तित राहिली आहे. दिल्लीत ते ८५३ रुपये, मुंबईत ८५२.५० रुपये, कोलकातामध्ये ८७९ रुपये आणि चेन्नईमध्ये ८६८.५० रुपये इतकेच आहे.
उत्तर भारतात एलपीजी किती स्वस्त आहे?
उत्तर भारतात, लखनौमध्ये ₹८९०.५०, बागेश्वरमध्ये ₹८९०.५ आणि जम्मू आणि काश्मीरमधील कारगिलमध्ये ₹९८५ पेक्षा जास्त दर आहेत. दरमहा लाखो कुटुंबांच्या बजेटची रक्कम ठरवणाऱ्या या किमती आहेत. आता, सर्वात मोठा प्रश्न असा आहे की: देशात तुम्हाला सर्वात स्वस्त एलपीजी सिलिंडर कुठे मिळेल? याचे उत्तर सरळ नाही, तर ते कर, वाहतूक खर्च, अनुदान आणि जागतिक बाजारभावांवर अवलंबून असते.
एलपीजीच्या किमतीवर कसा परिणाम होतो?
एलपीजीची किंमत थेट आयात समता किंमत (आयपीपी) शी जोडलेली आहे. यामध्ये आंतरराष्ट्रीय कच्च्या तेलाच्या किमती, डॉलर-रुपया विनिमय दर, मालवाहतूक शुल्क आणि अगदी विमा देखील समाविष्ट आहे. शिवाय, प्रत्येक राज्य स्वतःचे कर जोडते. म्हणूनच दिल्लीमध्ये किमती स्वस्त दिसतात, तर कारगिल आणि पुलवामा सारख्या भागात भार जास्त आहे.
