गेल्या दोन दिवसांपासून देशभरातील विविध विमानतळांवर इंडिगोच्या विमान उड्डाणे रद्द करण्यात आली आहेत. परिणामी, देशभरातील बहुतेक विमानतळांवर मोठ्या संख्येने लोक अडकले आहेत. परिस्थिती इतकी गंभीर झाली आहे की दिल्ली विमानतळाने मध्यरात्रीपर्यंत सर्व देशांतर्गत इंडिगो उड्डाणे स्थगित केली आहेत. गर्दी नियंत्रित करण्यासाठी हे पाऊल उचलण्यात आले, तर इतर सर्व विमान कंपन्यांनी नेहमीप्रमाणे उड्डाणे सुरू ठेवली.
इंडिगोच्या संकटामुळे पुन्हा एकदा भारतीय विमान वाहतूक क्षेत्राबद्दल चर्चा सुरू झाली आहे, कारण भारतातील अनेक विमान कंपन्या जलद वाढीचा अनुभव घेतल्यानंतर कोसळल्या आहेत. भारत हा जगातील तिसरा सर्वात मोठा आणि सर्वात वेगाने वाढणारा विमान वाहतूक बाजार आहे. तथापि, भारतातील अनेक विमान कंपन्या आर्थिक अडचणी, कर्ज आणि व्यवस्थापन समस्यांमुळे अपयशी ठरल्या आहेत. तर, इंडिगोच्या आधी भारतात कोसळलेल्या विमान कंपन्यांवर एक नजर टाकूया.
वायुदूत – १९८१ ते १९९७
सरकार-समर्थित प्रादेशिक विमान कंपनी म्हणून सुरू झालेल्या वायुदूतने कधीही नफा मिळवला नाही. कमी प्रवाशांचा भार आणि तोटा यामुळे १९९७ मध्ये ते बंद झाले.
मोदीलुफ्ट – १९९३ ते १९९६
दिल्ली बेस्ट या खाजगी विमान कंपनीने लुफ्थान्सासोबत भागीदारीत चांगली सुरुवात केली होती, परंतु विमान बाजारपेठेतील तीव्र स्पर्धेमुळे आणि आर्थिक संकटामुळे १९९६ मध्ये ती बंद करावी लागली.
दमानिया एअरवेज – १९९३ ते १९९७
१९९३ मध्ये सुरू झालेली दमानिया एअरवेज सुरुवातीपासूनच लोकप्रिय होती, परंतु वाढत्या खर्चामुळे आणि तोट्यामुळे तिचे कामकाज १९९७ मध्ये बंद झाले.
ईस्ट-वेस्ट एअरलाइन्स – १९९२ ते १९९६
ईस्ट-वेस्ट एअरलाइन्स ही भारतातील पहिली राष्ट्रीय पातळीवरील खाजगी विमान कंपनी होती, जी बोईंग ७३७ सह कार्यरत होती. तथापि, व्यवस्थापन आणि आर्थिक अडचणींमुळे १९९६ मध्ये ती बंद करावी लागली.
एनईपीसी एअरलाइन्स – १९९३ ते १९९७
चेन्नईस्थित एनईपीसी एअरलाइन्सने देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय दोन्ही उड्डाणे चालवली, परंतु मोठ्या कर्जामुळे आणि गैरव्यवस्थापनामुळे १९९७ मध्ये त्यांचे कामकाज बंद करावे लागले.
एअर सहारा – १९९३ ते २००७
एअर सहारा ही भारतातील वेगाने वाढणारी विमान कंपनी होती. देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय दोन्ही मार्गांवर तिची चांगली उपस्थिती होती. तथापि, आर्थिक अडचणींमुळे, २००७ मध्ये जेट एअरवेजने ती विकत घेतली.
जेट एअरवेज – १९९३ ते २०१९
जेट एअरवेज ही देशातील दुसरी सर्वात मोठी विमान कंपनी होती, जी तिच्या सेवा आणि कनेक्टिव्हिटीसाठी प्रसिद्ध होती. तथापि, वाढत्या कर्जामुळे आणि सततच्या तोट्यामुळे २०१९ मध्ये तिला त्यांचे कामकाज बंद करावे लागले. त्यानंतर ती दिवाळखोरीच्या प्रक्रियेत दाखल झाली.
किंगफिशर एअरलाइन्स – २००५ ते २०१२
विजय मल्ल्याने सुरू केलेली ही एअरलाइन सुरुवातीला तिच्या आलिशान सेवेसाठी ओळखली जात होती. तथापि, मोठ्या कर्जामुळे, गैरव्यवस्थापनामुळे आणि वाढत्या तोट्यामुळे २०१२ मध्ये तिला कामकाज बंद करावे लागले.
एअर डेक्कन – २००३ ते २००७
एअर डेक्कन ही भारता
ल पहिली कमी किमतीची विमान कंपनी होती. लहान शहरांना जोडण्याच्या उद्देशाने ती सुरू करण्यात आली होती. तथापि, सततच्या आर्थिक अडचणींमुळे, २००७ मध्ये ती किंगफिशर एअरलाइन्सला विकण्यात आली.
पॅरामाउंट एअरवेज – २००५ ते २०१०
चेन्नईस्थित या एअरलाइनने एम्ब्रेअर आणि बोईंग विमाने चालवली, परंतु २०१० मध्ये मोठ्या कर्जामुळे आणि आर्थिक अडचणींमुळे तिचे कामकाज बंद पडले.
एअर कोस्टा – २०१३ ते २०१७
एअर कोस्टा ही एक प्रादेशिक विमान कंपनी होती ज्याने सुरुवातीला आशादायक निकाल दाखवले. तथापि, उच्च ऑपरेटिंग खर्च आणि कमी प्रवासी वाहतुकीमुळे २०१७ मध्ये ती बंद झाली.
गेल्या पाच वर्षांत सात ऑपरेटर बंद पडले आहेत
सरकारच्या मते, गेल्या पाच वर्षांत सात एअरलाइन्स: हेरिटेज एव्हिएशन, टर्बो मेघा एअरवेज, जॅक्सस एअर सर्व्हिसेस, डेक्कन चार्टर्स, एअर ओडिशा, जेट एअरवेज आणि जेट लाइट पूर्णपणे बंद झाल्या आहेत.
