लग्नाचे सात फेरे (सप्तपदी) हे हिंदू विवाहसोहळ्याचे अत्यंत महत्त्वाचे विधी आहेत, जे पती-पत्नीला सात जन्म तसेच सात वचनांसाठी एकत्र बांधतात. हिंदू धर्मात विवाहाला अत्यंत पवित्र मानले जाते. विवाह सोहळ्यात सात फेरे घेण्याची प्रथा आहे. पण का घेतले जातात हे सात फेरे? चला जाणून घेऊया….
सात वचनांचे महत्त्व
हिंदू विवाहसोहळ्यात सात फेरे म्हणजेच सप्तपदी घेतल्या जातात, कारण हे सात फेरे म्हणजे अग्निदेवाच्या साक्षीने घेतलेली सात वचने आहेत जी दोन जीवांना जन्मभर सोबत राहण्याचे वचन देतात. प्रत्येक फेऱ्यात वधू-वर मिळून काही तत्त्वे आणि वचनं एकमेकांना देतात, जी त्यांच्या सुखी आणि स्थिर वैवाहिक जीवनाचा पाया घालतात. सात हा अंक हिंदू धर्मात अत्यंत शुभ मानला जातो आणि या फेऱ्यांनंतरच विवाह पूर्ण होतो, असे मानले जाते.
पहिला फेरा
सुखी आणि समृद्ध जीवनासाठी देवाला प्रार्थना केली जाते. वर पत्नी आणि मुलांना सुखी ठेवण्याचे वचन देतो. ज्यामध्ये नवरा पत्नीला सुखी ठेवण्याचे वचन देतो, तर वधू जबाबदाऱ्या वाटून घेण्याचे वचन देते.
दुसरा फेरा
वधू वराकडे वचन मागते की तो तिच्या आई-वडिलांचा आदर करेल, जसा तो स्वतःच्या आई-वडिलांचा करतो. हे वचनं पती-पत्नीच्या नात्यासोबतच दोन्ही कुटुंबांना एकत्र जोडण्याचे महत्त्व दर्शवते. हे वचन दर्शवते की वधू आणि वर दोघेही एकाच कुटुंबाचा आदर करतील आणि एकत्र मिळून कुटुंबाचे पालनपोषण करतील. ही वचनं दोन कुटुंबांना एकत्र जोडण्याचे प्रतीक आहेत, कारण लग्न फक्त दोन व्यक्तींचे नसून दोन घरांचेही आहे.
तिसरा फेरा
लग्नातील तिसऱ्या फेऱ्यात वधू वराकडे वचन मागते की, तो तिच्या पाठीशी आयुष्यभर, तारुण्य, प्रौढत्व आणि वृद्धत्व अशा तिन्ही अवस्थांमध्ये उभा राहील. हे वचन वैवाहिक जीवनातील जबाबदाऱ्या आणि जबाबदारीचे प्रतीक आहे. हिंदू विवाह सोहळ्यात सात फेरे अत्यंत महत्त्वाचे मानले जातात आणि प्रत्येक फेरीचा एक वेगळा अर्थ आहे.
चौथा फेरा
वधू चौथ्या फेरीत म्हणते की आता तुझे लग्न होणार आहे, तर अशा परिस्थितीत कुटुंबाच्या सर्व गरजा पूर्ण करण्याची संपूर्ण जबाबदारी तुझ्या खांद्यावर असेल. जर तुम्ही हे ओझे हाताळण्यास सक्षम असाल आणि तुम्ही ते उचलण्याची प्रतिज्ञा घेतलीत तर मला तुमच्या बरोबर येणे मान्य आहे.
पाचवा फेरा
पाचवा फेरा हा वधू वरांकडून घरातल्या जबाबदाऱ्या आणि खर्चामध्ये तिला सहभागी करून घेण्यासंबंधी वचन मागते. घरातील कामे, लग्नकार्य आणि इतर खर्चामध्ये वधूचा सल्ला विचारात घेणे आणि तिला निर्णयप्रक्रियेत सहभागी करून घेणे.
सहावा फेरा
या फेऱ्यात, जोडपे एकमेकांचा आयुष्यभर साथ देण्याचे वचन घेतात. यात ते एकमेकांच्या सुख-दुःखात सहभागी होतील आणि आधार बनतील, अशी प्रतिज्ञा करतात.
सातवा फेरा
सातव्या फेरीत, या शेवटच्या फेऱ्यात, जोडपे एकमेकांचा आदर करतील, एकमेकांना समजून घेतील आणि आयुष्यभर चांगले मित्र म्हणून राहतील, अशी प्रतिज्ञा करतात. या फेऱ्याने विवाह पूर्ण होतो.
(टीप : वरील सर्व बाबी MP मराठी Breaking केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून MP मराठी Breaking कोणताही दावा करत नाही.)
