सर्वप्रथम पितृपक्षात श्राद्ध, तर्पण आणि पिंडदान हे विधी श्रद्धेने व शास्त्रानुसार करणे अत्यंत आवश्यक मानले जाते. गयाश्राद्धाला विशेष महत्त्व असून तेथे पिंडदान केल्याने पूर्वजांची आत्मा समाधानी होते, असे मानले जाते. अमावस्येला दर महिन्याला पितरांना तर्पण देणे, कुशांनी पिंड तयार करून पाण्यात विसर्जन करणे हेही उपयुक्त उपाय आहेत. मात्र या बाबी न केल्यास नेमके काय नुकसान होऊ शकते, असा प्रश्न तुम्हाला नक्कीच पडला असेल, त्याबाबत अधिक सविस्तर जाणून घेऊ…
पितृपक्षात पिंडदान न केल्यास काय होईल?
पितृ पंधरावड्याला सुरुवात झाली आहे. 7 सप्टेंबरपासून पितृपक्ष सुरू झाला असून 21 सप्टेंबरपर्यंत चालणार आहे. हिंदू धर्मात पितृपक्षात पिंडदान आणि श्राद्ध करणे खूप महत्वाचे मानले जाते. काही लोकांना शंका असते की जर त्यांनी शतकानुशतके चालत आलेला नियम मोडला तर त्यांचे पूर्वज रागावू शकतात? अशा परिस्थितीत, धर्मशास्त्रात असा काही नियम आहे का? दरवर्षी श्राद्ध करावे का?
धार्मिक मान्यतेनुसार, दरवर्षी पितृपक्षात आपले पूर्वज 15 दिवसांसाठी पृथ्वीवर येतात आणि त्यांच्या वंशजांनी त्यांचे श्राद्ध, तर्पण आणि पिंडदान करावे अशी अपेक्षा करतात. अशा परिस्थितीत, जेव्हा पितरांचे श्राद्ध केले जात नाही, तेव्हा ते खूप दुःखी होतात आणि शाप देऊन त्यांच्या जगात परत जातात. यामुळे पितरांचे आशीर्वाद मिळविण्यासाठी दरवर्षी पितृपक्षात श्राद्ध केले जाते. मार्कंडेय पुराणानुसार, ज्या कुटुंबात श्राद्ध केले जात नाही, तेथे दीर्घायुषी, निरोगी आणि शूर मुले जन्माला येत नाहीत आणि कुटुंबात कधीही आनंद राहत नाही.
पितृ दोष निवारणाचे उपाय
या दोष निवारणासाठी काही प्रभावी उपाय सांगितले आहेत. सर्वप्रथम पितृपक्षात श्राद्ध, तर्पण आणि पिंडदान हे विधी श्रद्धेने व शास्त्रानुसार करणे अत्यंत आवश्यक मानले जाते. गयाश्राद्धाला विशेष महत्त्व असून तेथे पिंडदान केल्याने पूर्वजांची आत्मा समाधानी होते, असे मानले जाते. अमावस्येला दर महिन्याला पितरांना तर्पण देणे, कुशांनी पिंड तयार करून पाण्यात विसर्जन करणे हेही उपयुक्त उपाय आहेत. तसेच, गोरगरीबांना अन्नदान, वस्त्रदान करणे, पक्ष्यांना दाणे-पाणी देणे, गायींची सेवा करणे हेही पितृ दोष निवारणाचे सोपे आणि परिणामकारक मार्ग आहेत. वडिलधाऱ्यांचा सन्मान करणे, त्यांच्या आशीर्वादाने कार्य करणे आणि घरातील ज्येष्ठांचा आदर राखणे हे पितरांचे समाधान करण्याचे प्रत्यक्ष उपाय मानले जातात.
याशिवाय, भगवान शिव, विष्णु, सूर्य आणि यम यांची उपासना, विशेष मंत्रजप आणि हवन हे उपायही शास्त्रात सुचवले आहेत. “ॐ नमः शिवाय” मंत्रजप, गंगेचे पाणी अर्पण करणे आणि पीपळ वृक्षाला पाणी घालणे हेही महत्त्वाचे उपाय मानले जातात. सर्वांत महत्त्वाचे म्हणजे पितरांच्या आठवणीने चांगली कर्मे करणे, दानधर्म करणे आणि समाजहितासाठी काम करणे. असे केल्याने पितरांचे आशीर्वाद मिळून जीवनातील अडथळे दूर होतात आणि सुख-समृद्धी प्राप्त होते.
