खाटू श्याम, ज्यांना बर्बरीक म्हणूनही ओळखले जाते, ते महाभारतातील एक महत्वाचे पात्र आहेत आणि त्यांना कलियुगाचा अवतार मानले जाते. ते पांडवांचा मुलगा भीम आणि घटोत्कचाचे पुत्र होते. कृष्णाने त्यांना कलियुगात श्याम या नावाने पूजले जाईल असा वर दिला, म्हणूनच ते खाटू श्याम म्हणून प्रसिद्ध झाले.
खाटू श्यामची कथा
महाभारताच्या युद्धात, बर्बरीक कौरवांच्या बाजूने लढणार होते. पण, भगवान कृष्णाने त्यांना पाहिले आणि त्यांची परीक्षा घेण्याचे ठरवले. कृष्णाने बर्बरीकला विचारले की, तो किती बाणांमध्ये संपूर्ण युद्धाचा निकाल लावू शकतो. बर्बरीकने सांगितले की, तो एका बाणाने कौरव आणि पांडव दोघांनाही मारू शकतो. कृष्णाने मग विचारले की, जर त्याला फक्त एकच बाण वापरायचा असेल, तर तो कोणाला मारणार? बर्बरीकने उत्तर दिले की, तो ज्या बाजूने जिंकण्याची शक्यता कमी असेल, त्या बाजूने लढेल.
कृष्णाने बर्बरीकची परीक्षा घेण्यासाठी, त्याला एका वृक्षाखाली उभे केले आणि त्याला विचारले की, या वृक्षाची सर्व पाने तो एकाच बाणाने भेदू शकतो का? बर्बरीकने होकार दिला आणि बाण मारला. बाणाने वृक्षाच्या सर्व पानांना भेदले आणि नंतर कृष्णाच्या पायाजवळ येऊन थांबला. कृष्णाने बर्बरीकला सांगितले की, जर त्याने कौरवांच्या बाजूने लढले असते, तर पांडवांचा पराभव झाला असता.त्यामुळे, कृष्णाने बर्बरीकला त्याच्या महान बलिदानासाठी ‘श्याम’ या नावाने कलयुगात पूजले जाईल असे वरदान दिले.
खाटू श्याम मंदिर
खाटू श्याम मंदिर, हे मंदिर राजस्थानमधील सीकर जिल्ह्यातील खाटू गावात आहे. हे मंदिर बर्बरीक (श्याम) यांच्या शीश (मस्तक) स्थानावर उभारले आहे. या मंदिराला ‘खाटू श्याम मंदिर’ म्हणून ओळखले जाते. हे मंदिर भक्तांसाठी एक महत्वाचे श्रद्धास्थान आहे.
(टीप : वरील सर्व माहिती उपलब्ध स्त्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल MP मराठी Breaking कोणताही दावा करीत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दुजोरा देत नाही.)
