महाराष्ट्रात सुरू झालेला हिंदी-मराठी वाद आता एका मोठ्या राजकीय संघर्षात रूपांतरित झाला आहे. याच वादामुळे ठाकरे बंधूंना (राज ठाकरे-उद्धव ठाकरे) जवळजवळ दोन दशकांनंतर एकत्र येण्यास भाग पाडले. शनिवारी (५ जुलै) मुंबईतील वरळी डोम येथे झालेल्या विजय रॅलीमध्ये राज ठाकरे आणि उद्धव ठाकरे एकाच मंचावर दिसले. या रॅलीचा गाभा मराठी स्वाभिमान आणि हिंदी लादण्यास विरोध होता.
महाराष्ट्रातून सुरू झालेले ‘हिंदीविरोधी’ आंदोलन आता इतर राज्यांमध्येही पोहोचू लागले आहे. तामिळनाडूचे मुख्यमंत्री एमके स्टॅलिन यांनीही ठाकरे बंधूंच्या पुनर्मिलनाला पाठिंबा दिला आहे आणि हिंदी लादण्याविरुद्ध एकत्र येण्याचे आवाहन केले आहे. महाराष्ट्रात सुरू झालेल्या या भाषिक वादाच्या निमित्ताने, देशात किती लोक हिंदी बोलतात आणि किती लोक मराठी बोलतात ते जाणून घेऊया. त्याची आकडेवारी काय आहे?
देशात किती लोक हिंदी बोलतात?
देशातील उत्तर भारतीय राज्यांमध्ये बहुतेक लोक हिंदी बोलतात, येथील सरकारी कामाची भाषा देखील हिंदी आहे, परंतु आपण दक्षिण भारतीय राज्यांकडे वळताच, प्रादेशिक भाषांचा प्रतिध्वनी ऐकू येऊ लागतो. २०११ च्या जनगणनेनुसार देशाची लोकसंख्या १२१ कोटी होती, जी आता १४० कोटींहून अधिक झाली आहे. यामध्ये हिंदी भाषिकांची लोकसंख्या ४५ टक्क्यांहून अधिक (४५.११%) आहे. याचा अर्थ देशाची जवळजवळ अर्धी लोकसंख्या हिंदी भाषिक आहे. २०११ च्या जनगणनेत घेतलेल्या आकडेवारीनुसार, भारतात हिंदी भाषिकांची संख्या ५२,८३,४७,१९३ (५२.८३ कोटी) आहे.
किती लोक मराठी बोलतात?
मराठी भाषा प्रामुख्याने महाराष्ट्र किंवा त्याच्या आसपासच्या राज्यांमध्ये बोलली जाते. ती केवळ महाराष्ट्राची अधिकृत भाषा नाही तर गोव्यातही मोठ्या प्रमाणात बोलली जाते. जर आपण आकडेवारी पाहिली तर भारतात मराठी भाषिकांची संख्या ८,३०,२६,६८० (८.३० कोटी) आहे. हे भारताच्या लोकसंख्येच्या फक्त ७.०९% आहे. म्हणजेच हिंदीच्या तुलनेत मराठी बोलणाऱ्यांची संख्या खूपच कमी आहे.
