भारताच्या अर्थव्यवस्थेला मृत अर्थव्यवस्था म्हणणारे आता स्वतःच अडचणीत सापडले आहेत. अमेरिकेच्या अर्थव्यवस्थेची स्थिती सध्या खूपच वाईट असल्याचे म्हटले जाते. हे आम्ही सांगत नाही आहोत तर मूडीजने नुकत्याच प्रसिद्ध केलेल्या अहवालात हे उघड झाले आहे. अहवालानुसार, परिस्थिती इतकी नाजूक आहे की येणाऱ्या काळात मोठे आव्हान समोर येऊ शकते.
शेवटी, कोणत्याही देशाची अर्थव्यवस्था मंदीच्या गर्तेत जात आहे हे कसे कळते? बऱ्याचदा लोकांना वाटते की मंदीचा अर्थ फक्त बेरोजगारी किंवा उत्पादनात घट आहे. पण त्याची इतरही अनेक चिन्हे आहेत. या चिन्हे पाहून तज्ञ ठरवतात की एखादा देश मंदीच्या विळख्यात आहे की नाही. चला तुम्हाला सांगूया की एखादा देश मंदीच्या विळख्यात आहे हे कसे कळते.
देशात मंदी येत आहे हे आपल्याला कसे कळते?
कोणत्याही देशाच्या अर्थव्यवस्थेचे सर्वात मोठे मापन म्हणजे त्याचे सकल देशांतर्गत उत्पादन (GDP). आणि हा सर्वात मोठा आधार आहे ज्याद्वारे हे निश्चित केले जाते की एखादा देश मंदीचा सामना करणार आहे की नाही. जर एखाद्या देशाच्या GDP मध्ये सलग दोन तिमाहीत घट दिसून आली तर ते मंदीचे लक्षण मानले जाते. यासोबतच, औद्योगिक उत्पादन, सेवा क्षेत्र आणि उत्पादन क्षेत्रातील वाढ देखील मंदीची स्थिती निश्चित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. म्हणजेच, GDP आणि उत्पादनात सतत होणारी घट ही मंदीचे सर्वात मोठे लक्षण असल्याचे म्हटले जाते.
हे दोन्ही घटक देखील महत्त्वाचे
जर आपल्याला हे जाणून घ्यायचे असेल की एखाद्या देशाला मंदीचा सामना करावा लागणार आहे की नाही, तर त्या देशातील वाढती बेरोजगारी आणि घटती गुंतवणूक पाहून आपण हे शोधू शकतो. जेव्हा कंपन्या तोट्यात जातात तेव्हा त्या नवीन भरती थांबवतात आणि कर्मचाऱ्यांना कामावरून काढून टाकण्यास सुरुवात करतात. यामुळे बेरोजगारीचा दर वाढतो. दुसरीकडे, गुंतवणूकदार नवीन प्रकल्पांमध्ये किंवा व्यवसायांमध्ये पैसे गुंतवणे टाळतात.
कारण त्यांना भविष्यात कोणताही नफा दिसत नाही. म्हणूनच गुंतवणुकीत घट आणि रोजगाराचा अभाव ही मंदीची लक्षणे मानली जातात. यासोबतच, शेअर बाजारातील सततची घसरण आणि ग्राहकांच्या क्रयशक्तीत घट हे देखील अर्थव्यवस्था रुळावरून जात असल्याचे दर्शवते. या चिन्हे पाहून देशाच्या आर्थिक स्थितीचे योग्य मूल्यांकन केले जाते.
