झारखंडचे माजी मुख्यमंत्री आणि झारखंड मुक्ती मोर्चा (जेएमएम) चे संस्थापक शिबू सोरेन यांचे सोमवारी वयाच्या ८१ व्या वर्षी निधन झाले. ते बऱ्याच काळापासून आजारी होते. त्यांनी दिल्लीच्या गंगाराम रुग्णालयात अखेरचा श्वास घेतला. झारखंडचे मुख्यमंत्री आणि त्यांचे पुत्र हेमंत सोरेन यांनी त्यांच्या निधनाची माहिती दिली आणि याबद्दल शोक व्यक्त केला. त्यांना मूत्रपिंडाशी संबंधित आजार होता तसेच ते इतर आरोग्य समस्यांशी झुंजत होते. या घटनेनंतर झारखंडमध्ये शोककळा पसरली आहे.
शिबू सोरेन यांना आदिवासी समुदायात ‘दिशोम गुरु’ किंवा ‘गुरुजी’ म्हणून ओळखले जाते. त्यांना ही पदवी का मिळाली आणि त्याचा अर्थ काय आहे ते जाणून घेऊया?
दिशाम गुरुचा अर्थ काय आहे
शिबू सोरेन हे झारखंडच्या राजकारणासाठी आणि आदिवासी समुदायासाठी प्रेरणास्थान आहेत. ‘दिशोम गुरु’ हा संथाली शब्द आहे, जो आदिवासी समुदायाच्या भाषेतून आला आहे. संथालीमध्ये ‘दिशोम’ म्हणजे ‘देश किंवा समुदाय’ आणि ‘गुरू’ म्हणजे ‘मार्गदर्शक’. अशाप्रकारे, ‘दिशोम गुरु’ म्हणजे ‘देशाचा मार्गदर्शक’ किंवा ‘समुदायाचा नेता’. ही पदवी समाजाला दिशा देणारी, त्यांच्या हितांचे रक्षण करणारी आणि त्यांच्यासाठी लढणारी व्यक्तीला दिली जाते. शिबू सोरेन यांना त्यांच्या आदिवासी समुदायाप्रती असलेल्या समर्पणाच्या आणि नेतृत्वाच्या सन्मानार्थ ही पदवी देण्यात आली.
ते आदिवासी समुदायाचे नायक कसे बनले
१९७२ मध्ये, शिबू सोरेन यांनी झारखंड मुक्ती मोर्चाची स्थापना केली, ज्याचा उद्देश आदिवासींचे हक्क, जमीन आणि ओळख यांचे रक्षण करणे हा होता. त्यांनी झारखंड मुक्ती मोर्चाच्या माध्यमातून आदिवासींच्या हक्कांसाठी लढा दिला. शिबू सोरेन हे झारखंड चळवळीचे एक प्रमुख नेते होते ज्यांनी स्वतंत्र राज्याची मागणी केली. २००० मध्ये ही चळवळ यशस्वी झाली. त्यांच्या संघर्षामुळे ते आदिवासी समुदायाचे नायक बनले. त्यांच्या नेतृत्वाखाली सामूहिक शेती आणि सामुदायिक शाळांना प्रोत्साहन देण्यात आले, ज्यामुळे आदिवासींना आर्थिक आणि सामाजिकदृष्ट्या सक्षम बनण्यास मदत झाली.
राजकीय योगदान आणि वारसा
शिबू सोरेन हे झारखंडचे तीन वेळा मुख्यमंत्री होते, आठ वेळा लोकसभेचे खासदार आणि तीन वेळा राज्यसभेचे सदस्य होते. त्यांनी केंद्रात कोळसा मंत्री म्हणूनही काम केले.
