या शहराचे नाव २१ वेळा बदलण्यात आलं, ९९% लोकांना माहितीही नसेल!

भारतीय शहरं इतिहासाने नटलेली आहेत. प्रत्येक शहराची स्वतःची एक वेगळी आणि रोचक कहाणी असते, ती स्थापनेविषयी, राज्यकर्त्यांविषयी किंवा सांस्कृतिक उत्क्रांतीविषयी असो. प्रत्येक कहाणी त्या शहराच्या समृद्ध आणि गहन इतिहासाची दखल घेते. अशाच एका शहराने आपल्या इतिहासात एकदाच नाही, तर एकुण २१ वेळा त्याचे नाव बदलले आहे. हे शहर उत्तर प्रदेशमध्ये स्थित आहे. चला, तर मग त्याचे नाव आणि त्याचा इतिहास जाणून घेऊया.

मूळ आणि प्रारंभिक इतिहास

या शहराचे नाव कानपूर आहे. त्याचे मूळ नाव कान्हापूर होते. त्याची स्थापना हिंदू सिंह चंदेल यांनी केली होती. कानपूरवर शतकानुशतके मुघलांपासून ब्रिटिशांपर्यंत विविध शासकांनी राज्य केले आहे. सत्ता, प्रशासन आणि भाषेतील बदल प्रतिबिंबित करण्यासाठी शहराचे नाव वारंवार बदलले आहे. वारंवार नाव बदलण्याचे एक कारण म्हणजे अधिकृत नोंदींसाठी उच्चार आणि स्पेलिंग सोपे करण्याचा ब्रिटिशांचा प्रयत्न.

नाव वारंवार का बदलण्यात आले?

राजकीय सत्तेतील बदल, वसाहतवादी प्रभाव आणि स्पेलिंग सुधारणांमुळे कानपूरचे नाव अनेक वेळा बदलले गेले. ब्रिटीश राजवटीत, हे ठिकाण प्रशासन आणि उद्योगाचे एक महत्त्वाचे केंद्र बनले, ज्यामुळे त्याचे नाव कानपूर पडले. त्याचे अंतिम नाव १९४८ मध्ये बदलण्यात आले. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर, त्याचे अधिकृतपणे कानपूर असे नामकरण करण्यात आले.

कानपूरची इतर नावे

कानपूर हे अनेक नावांनी ओळखले जात असे, ज्यात कान्हापूर, कन्हैयापूर, करणपूर, कोनपूर, कोनपौर, खानपूर, कान्हापूर, पत्कापूर, सीतामऊ आणि कान्पूर यांचा समावेश होता. ही असंख्य नावे शहराच्या जटिल आणि आकर्षक भूतकाळाचे प्रतिबिंब आहेत.

आज कानपूरला भारताचे लेदर सिटी म्हणूनही ओळखले जाते, कारण ते देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर लेदर उत्पादनांची निर्यात करते. शिवाय, ते साखर उद्योगाचे एक प्रमुख केंद्र देखील आहे, जिथे राष्ट्रीय साखर संस्था आहे.

आज कानपूर कानपूर नगर आणि कानपूर देहात जिल्ह्यांमध्ये विभागले गेले आहे. तथापि, शहर अजूनही त्याच्या समृद्ध ऐतिहासिक वारसा आणि औद्योगिक विकासामध्ये एक उत्तम संतुलन राखते. १८५७ च्या क्रांतीतील भूमिकेमुळे कानपूरला भारतीय इतिहासात एक विशेष स्थान आहे. नाना साहेब, तात्या टोपे आणि अझीमुल्ला खान सारख्या नेत्यांनी ब्रिटीश सैन्याविरुद्ध बंडाचे नेतृत्व केले. कानपूर हे इतिहासात बुडालेले शहर आहे, त्याच्या अनेक नावांपासून ते भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यापर्यंत. त्याच्या अनेक नावांपासून ते त्याच्या इतिहासापर्यंत, प्रत्येक कोपरा इतिहासाच्या कथांनी भरलेला आहे.