मोहम्मद अली जिना यांना पाकिस्तानमध्ये कायदे-ए-आझम म्हटले जाते. त्यांनी पाकिस्तानला वेगळे देश बनवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. मोहम्मद अली जिना यांना पाकिस्तानचे संस्थापक मानले जाते. स्वातंत्र्यादरम्यान जिना यांनी धर्माच्या आधारावर वेगळे देश निर्माण करण्याची भूमिका मांडली होती, म्हणूनच पाकिस्तानची निर्मिती झाली. आज आपण येथे मोहम्मद अली जिना आणि भारताचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्यातील संबंधांबाबत जाणून घेणार आहोत.
जिना कधी मरण पावले?
१४ ऑगस्ट १९४७ रोजी पाकिस्तानची स्थापना झाली जेव्हा भारताचे दोन तुकडे झाले आणि एक नवीन राष्ट्र जन्माला आले. मोहम्मद अली जिना पाकिस्तानचे पहिले गव्हर्नर जनरल बनले पण त्यांचे लवकरच निधन झाले. पाकिस्तानच्या स्थापनेनंतर सुमारे एक वर्षानंतर ११ सप्टेंबर १९४८ रोजी कराची येथे जिना यांचे निधन झाले. त्यावेळी जिना गंभीर आजारी होते. त्यांना क्षयरोग झाला होता, परंतु त्यांनी त्यांचा आजार गुप्त ठेवला. त्यांच्या मृत्यूने पाकिस्तानला मोठा धक्का बसला.
जवाहरलाल नेहरूंनी शोक व्यक्त केला
हा तो काळ होता जेव्हा भारत आणि पाकिस्तानच्या फाळणीच्या दुर्घटनेने दोन्ही देशांना खोलवर घायाळ केले होते. जिना यांनी मुस्लिम देश निर्माण करण्याचा विचार केला होता. जवाहरलाल नेहरू त्यांचे वैचारिक शत्रू बनले. नेहरू आणि जिना एकमेकांचे विरोधी असले तरी, दोघेही आपापल्या देशांचे खूप लोकप्रिय नेते होते. दोघांनीही एकमेकांच्या पद्धती त्यांच्या इच्छेनुसार स्वीकारल्या नाहीत. दोघेही पूर्णपणे भिन्न व्यक्तिमत्त्व होते. जिना यांच्या मृत्युच्या बातमीने केवळ पाकिस्तानलाच नव्हे तर भारतालाही धक्का बसला. त्यावेळी भारत आणि पाकिस्तानमधील तणाव शिगेला पोहोचला होता, तरीही नेहरूंनी जिना यांच्या निधनावर तीव्र शोक व्यक्त केला.
नेहरूंनी काय म्हटले?
या दुःखद घटनेवर भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू म्हणाले, ‘मोहम्मद अली जिना हे एक असाधारण व्यक्तिमत्व होते. त्यांच्या आणि आमच्या विचारांमध्ये खोलवर फरक होता, परंतु त्यांची वचनबद्धता आणि नेतृत्व कोणीही नाकारू शकत नाही. मला जिनांविषयी कोणतीही कटुता नाही, जे घडले त्याबद्दल मला फक्त तीव्र दुःख आहे’.
