रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन लवकरच भारतीय भूमीवर पाऊल ठेवणार आहेत. ४ डिसेंबरपासून सुरू होणाऱ्या त्यांच्या दोन दिवसांच्या दौऱ्यामुळे दिल्लीपासून ते जगभरातील सत्ता वर्तुळात उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. युक्रेन युद्धानंतर मोदी-पुतिन यांची ही पहिलीच समोरासमोरची भेट असेल, ज्यामुळे उत्सुकतेचे वातावरण निर्माण झाले आहे. जागतिक शक्ती देखील या भेटीकडे बारकाईने पाहत आहेत, कारण त्याचा निकाल येणाऱ्या वर्षांसाठी धोरणात्मक दिशा ठरवू शकतो.
दोघांमध्ये अटकळ आहे, ज्यामध्ये SU-57 स्टेल्थ फायटरपासून ते S-400 च्या दुसऱ्या बॅचची पुष्टी करण्यापर्यंतचा समावेश आहे. रशियन राष्ट्राध्यक्षांच्या भेटीचा खर्च कोण उचलेल ते जाणून घेऊया.
परदेशी राष्ट्रप्रमुखांचे दौरे अत्यंत गोपनीय असतात
परदेशी राष्ट्रपतींचा भारत दौरा नेहमीच बातम्यांमध्ये येतो, परंतु पुतिन यांचा दौरा बातम्यांच्या पलीकडे जातो आणि एक “ऑपरेशन” म्हणून पाहिला जातो, जिथे देशाचा प्रत्येक इंच तपासाखाली असतो. सामान्य लोक रेड कार्पेट आणि मोटारगाडी पाहतात, परंतु या दिखाव्यामागे, अब्जावधी डॉलर्सची एक प्रणाली कार्यरत असते, ज्याचा खर्च दोन देशांकडून केला जातो आणि तो देखील अत्यंत गोपनीय पद्धतीने.
सर्वात मनोरंजक गोष्ट म्हणजे पुतिन हे अशा काही जागतिक नेत्यांपैकी एक आहेत ज्यांच्या सुरक्षेचा खर्च सामान्य राष्ट्रपतींपेक्षा कितीतरी पटीने जास्त आहे. भारत आणि रशिया दोघेही हा खर्च वाटून घेतात, परंतु हा वाटा कसा विभागला जातो हे एक मोठे रहस्य आहे.
रशियाचा खर्च
पुतिन यांचे विमान हे केवळ राष्ट्रपतींचे सामान्य विमान नाही तर एक उडणारे युद्ध केंद्र आहे. हे Il-96 क्षेपणास्त्रविरोधी प्रणालींपासून ते सुरक्षित संप्रेषण बंकरपर्यंत सर्व गोष्टींनी सुसज्ज आहे. केवळ उड्डाण करण्यासाठी प्रति तास लाखो खर्च येतो आणि रशिया संपूर्ण बिल देतो. त्यांच्यासोबत येणारी FSO सुरक्षा टीम, ज्याचे चित्रपटातील विशेष दल देखील कौतुक करतील, ती देखील रशियाच्या बजेटमधून येते. याचा अर्थ रशिया पुतिन यांच्या प्रवासाचा, सुरक्षा उपकरणे, तांत्रिक टीम आणि वैद्यकीय युनिटचा खर्च भागवतो.
भारताचा खर्च
पुतिन उतरताच भारत “Z+” सुरक्षा मोडमध्ये जातो. SPG, NSG, RAW, IB आणि दिल्ली पोलिस प्रत्येकी स्वतःचे सुरक्षा स्तर तैनात करतात. हे स्तर केवळ वरवरचे नसून जास्त आहेत; त्यात ड्रोन जॅमर, AI मॉनिटरिंग, रूट सॅनिटायझेशन आणि अँटी-स्नायपर युनिट्स समाविष्ट आहेत. या व्यवस्थेचा खर्च भारत उचलतो, जो केवळ सुरक्षा व्यवस्थापनासाठी १००-२५० दशलक्ष रुपयांपर्यंत जाऊ शकतो.
पुतिन कुठे राहतात?
पुतिन फक्त हॉटेलच्या खोलीत राहत नाहीत. संपूर्ण मजला रिकामा केला जातो. भारत अनेकदा २४x७ सुरक्षा, रशियन संघासाठी स्वतंत्र व्यवस्था, जेवणाचे प्रोटोकॉल आणि वैद्यकीय सहाय्य यांचा खर्च उचलतो. एकूण आदरातिथ्याचा खर्च ₹१०-२० दशलक्ष किंवा त्याहून अधिक असू शकतो.
परिषदा, बैठका आणि अधिकृत मेजवान्या
राज्य मेजवानी, बैठक हॉल, पत्रकार परिषदा, प्रोटोकॉल सजावट आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम हे सर्व भारत सरकारच्या खर्चात भर घालतात. त्यांची सरासरी किंमत ₹५०-१५० दशलक्ष (यूएस $१.५ दशलक्ष) पर्यंत असू शकते.
राष्ट्रप्रमुखांच्या भेटीचा खर्च ५००-१५० कोटी रुपये इतका आहे. पुतिन यांची सुरक्षा जगातील सर्वात महागडी मानली जाते, त्यामुळे हा आकडा आणखी जास्त असू शकतो.