न्यूयॉर्क शहरातील महापौर निवडणुकीचे निकाल जाहीर झाले आहेत. ३४ वर्षीय भारतीय वंशाचे जोहरान ममदानी यांनी ही निवडणूक जिंकली असून, न्यूयॉर्कच्या इतिहासातील पहिले मुस्लिम महापौर म्हणून त्यांनी पदभार स्वीकारला आहे. यासोबतच एक प्रश्न सर्वांचे लक्ष वेधून घेत आहे. भारतातील महापौरच्या तुलनेत न्यूयॉर्कचा महापौर किती शक्तिशाली असतो? चला, जाणून घेऊया भारत आणि न्यूयॉर्कच्या महापौरांच्या अधिकारांबद्दल सविस्तर माहिती.
न्यूयॉर्कचे महापौर
न्यूयॉर्कचे महापौर हे फक्त एक प्रतीकात्मक व्यक्तिमत्त्व नाहीत. न्यूयॉर्क सिटी चार्टरनुसार, महापौर शहराचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (Chief Executive Officer) म्हणून काम करतात. याचा अर्थ असा की शहरातील प्रत्येक महत्त्वाचे काम महापौरांच्या देखरेखीखाली पार पडते.
महापौर पोलीस, अग्निशमन सेवा, शाळा, वाहतूक, स्वच्छता, गृहनिर्माण आणि सार्वजनिक आरोग्य व्यवस्था थेट सांभाळतात. शहरातील दैनंदिन जीवनावर परिणाम करणारे सर्व आवश्यक निर्णय घेण्याचा अधिकार महापौरांकडे असतो.
न्यूयॉर्कच्या महापौरांच्या सर्वात मोठ्या अधिकारांपैकी एक म्हणजे शहरातील प्रमुख विभागांचे प्रमुख नेमण्याचा आणि त्यांना पदावरून हटवण्याचा अधिकार.
उदाहरणार्थ, न्यूयॉर्क शहराचे पोलीस आयुक्त, जे देशातील सर्वात मोठ्या पोलिस दलाचे पर्यवेक्षण करतात, त्यांची नियुक्ती महापौर स्वतः करतात. महापौर अर्थसंकल्पीय नियंत्रण देखील हाताळतात.
न्यूयॉर्कचे वार्षिक बजेट अत्यंत मोठे आहे. ते अमेरिकेतील बहुतेक राज्यांच्या बजेटपेक्षाही अधिक आहे. या बजेटची तयारी आणि अंमलबजावणी करण्याची जबाबदारीही महापौरांकडेच असते.