मुख्य निवडणूक आयुक्त ज्ञानेश कुमार यांनी सोमवारी घोषणा केली की, बिहारमधील यशानंतर, विशेष सघन पुनरावृत्ती (SIR) चा पुढील टप्पा उत्तर प्रदेश आणि पश्चिम बंगालसह १२ राज्यांमध्ये सुरू होईल. त्यांनी सांगितले की ही मोहीम मंगळवारी या राज्यांमध्ये एकाच वेळी सुरू होईल. आयोगाच्या मते, या दुसऱ्या टप्प्यात, मतदार यादी नव्याने अद्ययावत केली जाईल. ज्यांची नावे अद्याप यादीत नाहीत त्यांना समाविष्ट केले जाईल, तर पूर्वी नोंदवलेल्या नोंदींमध्ये कोणत्याही त्रुटी असल्यास त्या देखील या टप्प्यात दुरुस्त केल्या जातील.
चला अंकन फॉर्म म्हणजे काय आणि त्यासाठी कोणती माहिती आवश्यक आहे ते पाहूया. त्याबद्दल सर्व काही तपशीलवार जाणून घेऊया.
निवडणूक आयोग मतदार यादीत नावे कशी जोडते
तुम्ही कधी विचार केला आहे का की तुमचे नाव मतदार यादीत कसे जोडले जाते? किंवा निवडणूक आयोग तुमचा पत्ता आणि ओळख कशी पडताळतो? याचे उत्तर गणन फॉर्म नावाच्या फॉर्ममध्ये आहे. हे असे दस्तऐवज आहे जे तुमच्या नागरिकत्वाचा आणि मतदार ओळखीचा पाया घालते. परंतु ते कसे भरायचे, ते कुठे मिळवायचे आणि कोणती माहिती आवश्यक आहे हे फार कमी लोकांना माहिती आहे.
‘न्युमरेशन फॉर्म’ भरणे अत्यावश्यक
भारतामध्ये मतदार यादीच्या विशेष सघन पुनरावलोकन (SIR) मोहिमेदरम्यान न्युमरेशन फॉर्म संदर्भात लोकांमध्ये अनेक प्रश्न निर्माण झाले आहेत. शेवटी हा फॉर्म नेमका काय आहे, तो का महत्त्वाचा आहे आणि त्यात काय-काय भरावे लागते, हे जाणून घेणे प्रत्येक नागरिकासाठी अत्यंत गरजेचे आहे.
निवडणूक आयोगाच्या मते, न्युमरेशन फॉर्म हा असा दस्तऐवज आहे जो हे सुनिश्चित करतो की तुमची वैयक्तिक आणि कौटुंबिक माहिती योग्य प्रकारे मतदार यादीत नोंदवली जाईल. हा फॉर्म भरल्यानंतर तुमची नोंद बीएलओ (ब्लॉक लेव्हल ऑफिसर) द्वारे सत्यापित केली जाते. ही प्रक्रिया पूर्णपणे पारदर्शक असून प्रत्येक भारतीय नागरिकासाठी आवश्यक आहे, ज्याला मतदानाचा अधिकार आहे.
गणन फॉर्म म्हणजे काय?
गणन फॉर्म हा निवडणूक आयोगाने तयार केलेला एक तपशीलवार दस्तऐवज आहे ज्यामध्ये व्यक्तींना त्यांची ओळख, राहण्याचे ठिकाण, कुटुंबाची माहिती, जन्मतारीख आणि नागरिकत्व याबद्दल माहिती देणे आवश्यक आहे. हा फॉर्म फॉर्म-६ सारखाच आहे, परंतु त्यात मतदार यादीच्या पुनरावृत्तीशी संबंधित तपशीलवार माहिती समाविष्ट आहे.
यामध्ये कोणती माहिती द्यावी लागेल?
या फॉर्ममध्ये तुम्हाला काही मूलभूत तसेच काही महत्त्वाची माहिती द्यावी लागते
पूर्ण नाव (हिंदी आणि इंग्रजी दोन्हीमध्ये)
वडील, आई किंवा पती/पत्नीचे नाव
कायमचा आणि सध्याचा पत्ता
जन्मतारीख आणि वय
मोबाइल नंबर आणि ई-मेल आयडी (ऐच्छिक)
ओळखपत्र क्रमांक (उदा. आधार, पॅन, ड्रायव्हिंग लायसन्स)
शैक्षणिक पात्रता आणि व्यवसाय
जर आधीच दुसऱ्या क्षेत्रात नाव नोंदणीकृत असेल, तर ती माहितीही द्यावी लागेल
हा फॉर्म कुठे मिळेल आणि मी तो कसा भरू शकतो?
गणना फॉर्म दोन प्रकारे मिळू शकतो: ऑफलाइन आणि ऑनलाइन.
ऑफलाइन प्रक्रिया:
तुम्ही तुमच्या क्षेत्रातील बीएलओ (लाभार्थी अधिकारी) शी थेट संपर्क साधू शकता. हे अधिकारी तुमच्या वॉर्ड किंवा गावात तैनात आहेत. ते तुम्हाला एक फॉर्म देतील, जो तुम्ही हाताने भरू शकता. एकदा पूर्ण झाल्यावर, तो आवश्यक कागदपत्रांसह (जसे की ओळखीचा पुरावा आणि पत्ता पुरावा) सबमिट करा.
ऑनलाइन प्रक्रिया:
जर तुम्ही हा फॉर्म घरबसल्या भरायचा असेल, तर राष्ट्रीय मतदार सेवा पोर्टल (NVSP) च्या वेबसाइट https://www.nvsp.in वर जा. तिथे Form for Inclusion/Correction सेक्शनमध्ये जाऊन आवश्यक तपशील भरा, दस्तऐवज अपलोड करा आणि सबमिट करा. सबमिट केल्यानंतर तुम्हाला एक रसीद क्रमांक मिळेल, ज्यामुळे तुम्ही तुमच्या अर्जाची स्थिती ऑनलाइन ट्रॅक करू शकता.
तुमचा बीएलओ कोण आहे आणि कुठून कार्यरत आहे याचा कसा शोध घ्यावा?
अनेकांना हे माहित नसते की त्यांचा बीएलओ कोण आहे. ही माहिती मिळवणे अगदी सोपे आहे. तुम्ही NVSP पोर्टल किंवा Voter Helpline अॅपवर जाऊन तुमच्या जिल्ह्याचे आणि निवडणूक क्षेत्राचे नाव टाका. नंतर Know Your BLO या ऑप्शनवर क्लिक करा. तिथे तुम्हाला बीएलओचे नाव, मोबाइल नंबर आणि ऑफिसचा पत्ता दिसेल.
हा फॉर्म का आवश्यक आहे?
गणनेचा फॉर्म केवळ तुमचे नाव मतदार यादीत योग्यरित्या नोंदवले आहे याची खात्री करत नाही तर तुम्ही भारतीय नागरिक आहात आणि योग्य मतदारसंघात मतदान करण्यास पात्र आहात हे देखील सिद्ध करतो. ही प्रक्रिया देशातील पारदर्शक निवडणूक व्यवस्थेचा कणा मानली जाते.