इंडियन प्रीमियर लीगमध्ये ट्रेड म्हणजे काय? संघांमध्ये खेळाडूंची देवाणघेवाण कशी होते? आयपीएल २०२५ च्या समाप्तीपासून हा विषय चर्चेत आहे. केएल राहुल, अजिंक्य रहाणे आणि शिखर धवन सारख्या अव्वल क्रिकेटपटूंची भूतकाळात एका संघातून दुसऱ्या संघात देवाणघेवाण झाली असली तरी, आयपीएल २०२४ च्या आधी मुंबई इंडियन्सने हार्दिक पंड्यासाठी गुजरात टायटन्ससोबत देवाणघेवाण केली तेव्हा खेळाडूंच्या व्यापाराचा विषय लोकप्रिय झाला. शेवटी, हा व्यापार करण्याची संपूर्ण प्रक्रिया काय आहे? येथे तुम्हाला ते सोप्या भाषेत समजेल.
ट्रेड म्हणजे काय असतं?
सर्वात आधी हे समजून घेऊया की “ट्रेड” म्हणजे नेमकं काय. जेव्हा आयपीएलमध्ये ‘ट्रेड’ हा शब्द वापरला जातो, तेव्हा त्याचा अर्थ असा असतो की एखाद्या खेळाडूला एका संघाकडून दुसऱ्या संघात पाठवण्याची प्रक्रिया सुरू आहे.
ज्या दोन संघांमध्ये ट्रेड होणार असतो, त्या दोघांनी एकत्र बसून ठरवायचं असतं की त्यांनी दोन खेळाडूंना परस्पर बदलायचं आहे का, किंवा त्यांनी एखादा खेळाडू रोख रक्कम (कॅश डील) देऊन विकत घ्यायचा आहे का.
याचं एक मोठं उदाहरण म्हणजे हार्दिक पांड्या. त्यांच्यासाठी मुंबई इंडियन्सने गुजरात टायटन्ससोबत एक कॅश डील केली होती. मात्र, त्या व्यवहारामधील रक्कम जाहीर करण्यात आलेली नव्हती.
कॅश डील आणि स्वॅप डील – आयपीएलमधील ट्रेडचे प्रकार
जर आपण कॅश डीलचं उदाहरण पाहिलं, तर आयपीएल 2022 च्या आधी कोलकाता नाईट रायडर्स (KKR) ने लॉकी फर्ग्युसनला आपल्या संघात सामील करून घेण्यासाठी गुजरात टायटन्सला १० कोटी रुपये दिले होते.
त्याचप्रमाणे, KKR नेच 2022 मध्ये दिल्ली कॅपिटल्ससोबत ट्रेड करत शार्दुल ठाकूरला आपल्या संघात घेतलं आणि त्यासाठी त्यांनी १०.७५ कोटी रुपये दिले होते.
दुसऱ्या बाजूला जर आपण स्वॅप डीलचं उदाहरण पाहिलं, तर आयपीएल 2024 च्या आधी राजस्थान रॉयल्स (RR) आणि लखनऊ सुपर जायंट्स (LSG) यांच्यात आवेश खान आणि देवदत्त पडिक्कल यांचा परस्पर अदलाबदल (स्वॅप ट्रेड) झाला होता. यामध्ये आवेश खान RR मध्ये गेले, तर देवदत्त पडिक्कल LSG मध्ये सामील झाले.
ट्रेडिंग विंडोचं महत्त्व
जेव्हा आयपीएलचा एखादा हंगाम संपतो, त्यानंतर साधारणतः एक महिन्यानंतर ट्रेडिंग विंडो (Trading Window) सुरू होते. ही ट्रेडिंग विंडो लिलाव (ऑक्शन) होण्याच्या एक आठवडा आधीपर्यंत खुली ठेवली जाते.
लिलावाच्या काळात ही विंडो तात्पुरती बंद केली जाते, पण त्यानंतर हंगाम सुरू होण्याच्या सुमारे एक महिन्यापूर्वी पुन्हा एकदा ही विंडो उघडली जाते.
ट्रेडिंग विंडो ही फ्रँचायझींना त्यांच्या संघामध्ये गरजेनुसार बदल करण्याची संधी देते. यातून त्या खेळाडूंना विकत घेऊ शकतात, अदलाबदल करू शकतात किंवा रोख व्यवहारातून ट्रेड करू शकतात.
IPL 2026 मध्ये अलीकडे काही मोठ्या खेळाडूंना ट्रेड करण्याबाबत चर्चा रंगल्या आहेत. संजू सॅमसन आणि के. एल. राहुल यांसारख्या टॉप खेळाडूंची नावे चेन्नई सुपर किंग्ज (CSK) आणि कोलकाता नाईट रायडर्स (KKR) यांच्याशी जोडली गेली आहेत. मात्र, आत्तापर्यंत कोणत्याही प्रकारची अधिकृत अधिकृत माहिती आलेली नाही.
