१४ सप्टेंबर रोजी होणारा भारत-पाकिस्तान टी-२० सामना रद्द करण्यासाठी दाखल केलेल्या याचिकेवर सुनावणी करण्यास सर्वोच्च न्यायालयाने नकार दिला. न्यायालयाने म्हटले की सामना होऊ द्या. आम्ही तो थांबवणार नाही. खरं तर ४ एलएलबी विद्यार्थ्यांनी पहलगाम दहशतवादी हल्ला आणि इतर घटनांचा उल्लेख करून सर्वोच्च न्यायालयात जनहित याचिका दाखल केली होती आणि पाकिस्तानसोबतच्या सामन्याला राष्ट्रीय भावनांची थट्टा म्हटले होते. अशा परिस्थितीत, प्रश्न उद्भवतो की सर्वोच्च न्यायालय भारत-पाकिस्तान सामन्यावर बंदी घालू शकते का, बीसीसीआयला असे करण्यास भाग पाडू शकते का? चला नियम जाणून घेऊया.
सर्वोच्च न्यायालयाने काय म्हटले?
सर्वोच्च न्यायालय हे भारताचे सर्वोच्च न्यायालय आहे आणि ते संविधानाच्या कलम ३२ अंतर्गत जनहित याचिकांची सुनावणी करू शकते. जर एखादा विषय राष्ट्रीय हिताशी किंवा नागरिकांच्या मूलभूत हक्कांशी संबंधित असेल तर न्यायालय हस्तक्षेप करू शकते. न्यायालय केवळ तेव्हाच हस्तक्षेप करते जेव्हा त्याला ठोस कायदेशीर आधार असतो. न्यायालय सरकार किंवा क्रीडा स्पर्धांसारख्या स्वायत्त संस्थांच्या दैनंदिन निर्णयांवर थेट नियंत्रण ठेवत नाही. न्यायालयाने स्पष्ट केले की सामन्यांसारख्या कार्यक्रमांना थांबवणे न्यायालयीन अधिकारक्षेत्रात येत नाही, जोपर्यंत ठोस कायदेशीर उल्लंघन सिद्ध होत नाही. म्हणजेच, जर एखादी घटना संविधानाच्या कलम २१ (जीवनाचा आणि वैयक्तिक स्वातंत्र्याचा अधिकार) स्पष्टपणे उल्लंघन करत असेल, जसे की ती सार्वजनिक आरोग्याला धोका निर्माण करते किंवा भेदभाव निर्माण करते, तर न्यायालय हस्तक्षेप करू शकते. परंतु क्रिकेट सामन्यांसारख्या कार्यक्रमांना, जे मनोरंजन आणि खेळांशी संबंधित आहेत, न्यायालय धोरणात्मक बाब मानते.
याचिकाकर्त्यांची मागणी काय होती
याचिकाकर्त्यांनी अशी मागणी केली होती की ‘सामना रद्द करावा. पाकिस्तान दहशतवादाला पाठिंबा देणे थांबवत नाही तोपर्यंत भारताने पाकिस्तानसोबत कोणताही खेळ किंवा सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित करू नये. तसेच, देशाची राष्ट्रीय सुरक्षा, जनभावना आणि सैनिकांचे मनोबल यांना प्राधान्य दिले पाहिजे, मनोरंजनाला नाही’.
आता निर्णय कोणाच्या हातात असेल
तर आता प्रश्न असा उद्भवतो की सर्वोच्च न्यायालयाच्या या निर्णयानंतर सामना बंदी घालण्याचा निर्णय कोण घेऊ शकते, तर याचे उत्तर बीसीसीआय आहे, म्हणजेच आता या प्रकरणात सामना खेळवायचा की नाही हे फक्त बीसीसीआयच ठरवू शकते. बीसीसीआय हे जगातील सर्वात श्रीमंत क्रिकेट बोर्ड आहे. त्याचे उत्पन्न प्रामुख्याने प्रसारण हक्क (टीव्ही आणि डिजिटल), प्रायोजकत्व आणि तिकिट विक्रीतून येते. त्याची मुख्य जबाबदारी क्रिकेटला प्रोत्साहन देणे आणि खेळाडूंचे हित लक्षात घेऊन निर्णय घेणे आहे. बीसीसीआय क्रिकेटच्या धोरणात्मक बाबींवर निर्णय घेऊ शकते.
हा सामना का खास आहे?
आपण तुम्हाला सांगूया की भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील सामना १४ सप्टेंबर रोजी दुबईमध्ये होणार आहे. दोन्ही संघ एकमेकांसमोर येतील. हा सामना देखील खास आहे कारण पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतर दोन्ही देशांमधील हा पहिला सामना असेल.
