भारतातील मीडिया आणि मनोरंजन काळानुसार सतत बदलत आहे. ओटीटी प्लॅटफॉर्म्स लोकांची पहिली पसंती बनत चालले आहेत आणि पारंपरिक टेलिव्हिजन पाहणाऱ्यांची संख्या कमी होत आहे. डिजिटल स्ट्रीमिंग सतत आपले पाय पसरवत आहे. ऑर्माक्स मीडिया च्या ओटीटी ऑडियंस रिपोर्ट २०२५ नुसार, भारतात ओटीटी वापरणाऱ्यांची संख्या ६० कोटींपेक्षा जास्त झाली आहे. यापैकी १४.८२ कोटी सक्रिय पेड सबस्क्रिप्शन आहेत. यामध्ये टेलिकॉम प्रोव्हायडर आणि ओटीटी एग्रीगेटरद्वारे दिलेली सबस्क्रिप्शन्सही समाविष्ट आहेत.
तथापि, रिपोर्टमध्ये असाही उल्लेख आहे की ओटीटी वापरणाऱ्यांच्या संख्येची वाढ दर सुमारे १०% आहे, जी मागील वर्षांशी तुलना केली तर थोडी मंदावलेली आहे. शिवाय गेल्या एका वर्षात कनेक्टेड टीव्ही वापरणाऱ्यांमध्ये ८७% वाढ झाली आहे आणि सध्या १२.९२ कोटी लोक त्यांच्या टीव्हीवर ओटीटी कंटेंट पाहत आहेत.
पारंपरिक टीव्ही प्रेक्षकांच्या संख्येत घट
लाइनर किंवा पारंपरिक टीव्हीच्या लोकप्रियतेतही लक्षणीय घट दिसून येत आहे. सध्या केवळ २५% लोक मनोरंजनासाठी पारंपरिक टीव्हीवर अवलंबून आहेत. तर २३% लोक फक्त डिजिटल प्लॅटफॉर्मवरूनच कंटेंट पाहत आहेत आणि हा बदल सर्व वयोगट, क्षेत्र आणि सामाजिक-आर्थिक वर्गांमध्ये दिसून येतोय.
पारंपरिक टीव्हीच्या लोकप्रियतेतील घट का?
खरं तर आता लोक कुठेही आणि कधीही कंटेंट पाहू शकतात. शिवाय ओटीटी प्लॅटफॉर्मवर विविध प्रकारचे कंटेंट उपलब्ध असतात. त्यात आंतरराष्ट्रीय, प्रादेशिक आणि खास कॅटेगिरीचे कार्यक्रमही असतात. एवढंच नाही तर अनेक प्लॅटफॉर्म प्रीमियम सबस्क्रिप्शनही देतात, ज्यामुळे जाहिरातींचा त्रास टाळता येतो. त्यामुळे पारंपरिक टीव्हीची लोकप्रियता कमी होत आहे.
पेड टीव्ही सबस्क्रिप्शन बेसमध्ये घट
मागील ६ वर्षांत भारतात पेड टीव्हीच्या सबस्क्रिप्शनमध्ये मोठी घट नोंदवली गेली आहे. AIDCF आणि EY इंडियाच्या अहवालानुसार, २०१८ मध्ये पेड टीव्ही सबस्क्राइबरची संख्या १५१ दशलक्ष होती, तर २०२४ मध्ये ही संख्या फक्त १११ दशलक्ष झाली आहे. म्हणजेच, मागील ६ वर्षांत सुमारे ४० दशलक्ष घरांनी पेड टीव्ही पाहणं बंद केलं आहे.
