सध्या संपूर्ण भारतात नवरात्री (Navratri 2025) मोठ्या उत्साहाने आणि आनंदाने साजरी केली जात आहे. अनेक ठिकाणी दुर्गादेवी विराजमान झाले आहेत. दुर्गा माता 9 रूपांचे प्रतिनिधित्व करते. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, या नऊ रूपांमध्ये नऊ दैवी औषधांचाही समावेश आहे जे सर्व रोगांपासून संरक्षण करतात. या औषधी रूपांचे वर्णन प्रथम मार्कंडेय औषध पद्धतीत केले गेले होते आणि ब्रह्माजींनी हे रहस्य दुर्गा कवचच्या रूपात प्रकट केले. असे मानले जाते की ही औषधे रोगांपासून सुटका मिळवण्यासाठी आणि त्यांचे संरक्षण करण्यासाठी ढाल म्हणून काम करतात. त्यांचा वापर करून, मनुष्य अकाली मृत्यु टाळू शकतो.
मार्कंडेय पुराण आणि आयुर्वेदानुसार, या ९ औषधी वनस्पती निरनिराळ्या रोगांना बरं करत रक्त शुद्ध करत रक्ताभिसरण नीट करत मनुष्याला बरं करतो. म्हणून, त्यांची पूजा करण्यासोबतच, मनुष्याने त्यांचे सेवन देखील केले पाहिजे.
1) शैलपुत्री हरद: Navratri 2025
पहिली दुर्गा शैलपुत्री आणि आयुर्वेदात तिचं रूप हरड या वनस्पतीत आहे. हिलाच हिमावती असंही म्हणतात. ते भयमुक्त करणारे, फायदेशीर आणि शरीराचे रक्षण करणारे आहे.
2) ब्रह्मचारिणी ब्राह्मी:
ही वनस्पती आयुर्मान वाढवते. हिच्यामुळे स्मरणशक्ती वाढते. आणि आवाज गोड करते. रक्त विकार दूर करते. मन आणि मेंदूला बळकटी देते. वायू आणि मूत्रमार्गाच्या समस्यांवर एक प्राथमिक उपाय आहे.
3) चंद्रघंटा
ही वनस्पती कोथिंबिरीसारखी असते. त्याची पाने भाजी म्हणून वापरली जातात. ते लठ्ठपणा कमी करण्यास मदत करते. ते शक्ती वाढवते आणि हृदयरोगासाठी फायदेशीर आहे. त्याला चर्महंती असेही म्हणतात. (Navratri 2025)
4) कुष्मांडा कोहळा
कोहळा शरीरातील बळ वाढवतो. शुक्राणू वाढवतो आणि रक्त विकार बरे करतो. ते पोट स्वच्छ करण्यास मदत करते. हा मानसिकदृष्ट्या कमकुवत लोकांसाठी अमृतासारखे आहे. हा शरीरातील दोषांना दूर करत हृदयरोग बरा करतो. पित्ताचा त्रास याने बरा होतो.
5) स्कंदमाता
अळशीला पार्वती आणि उमा असेही म्हणतात. हे एक औषध आहे जे वात, पित्त आणि कफ या तीन दोषांमुळे होणारे रोग बरे करते.
6) कात्यायनी मोईया/माचिका
याला अंबा, अंबालिका, अंबिका असेही म्हणतात. ते कफ, पित्त, अतिरिक्त विकार आणि घशाचे आजार बरे करते.
7) काळरात्री म्हणजेच नागदवण-
कालरात्री नागदौनाला महायोगिनी असेही म्हणतात. ते सर्व प्रकारचे आजार बरे करते आणि सर्वत्र विजय मिळवून देते. ते मन आणि मेंदूचे विकार दूर करते. घरात लावल्यास त्रास दूर करते. ही सर्व प्रकारच्या विषावरही जालिम उपाय आहे.
8) महागौरी तुळस
ही एक औषधी आहे जी प्रत्येक घरात उगवली जाते. ती सात प्रकारची असते. ती रक्त शुद्ध करते आणि हृदयरोग बरे करते. तुळस सात प्रकारची असते – पांढरी, काळी, मरुता, दवना, कुढेरक, अर्जक, षटपत्र. तुळशीचे हे सर्व प्रकार रक्त शुद्ध करतात.
9) सिद्धिदात्री
हिला शतावरीला नारायणी असेही म्हणतात. ती बुद्धिमत्ता, बल आणि वीर्य यासाठी चांगली आहे. ती रक्त विकार, वात-पित्त संदर्भात समस्या बरे करते आणि हृदयाला बळकटी देणारी एक उत्तम औषध आहे.
(टीप : वरील सर्व माहिती उपलब्ध स्त्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल MP मराठी Breaking कोणताही दावा करीत नाही.)
