हिवाळ्यात मित्रांसोबत दारू पिण्याचा अनुभव काहीसा वेगळाच असतो, पण आपण कधी विचार केला आहे का की थंड हवेत दारूचे नशा खरंच कमी किंवा हळूहळू का जाणवतो?
का हिवाळ्याची थंडी आपल्या शरीराला अशी स्थिती देते की नशा उशीराने जाणवतो? किंवा हे फक्त एक गोष्टीवर आधारित भानगड आहे? आज आपण जाणून घेऊ की हिवाळ्यात दारूचा परिणाम कसा बदलतो.
अल्कोहोलचा शरीरावर कसा परिणाम होतो
अल्कोहोलमध्ये इथेनॉल नावाचे रसायन असते. ते मेंदूतील गॅमा-अमिनोब्युटीरिक अॅसिड (GABA) रिसेप्टर्सवर परिणाम करते, ज्यामुळे न्यूरोनल क्रियाकलाप मंदावतो. परिणामी, व्यक्तीला शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या आराम मिळतो. आत्मविश्वास वाढतो, ताण कमी होतो आणि व्यक्तीला नशा वाटते. तथापि, थंड हवामानात ही प्रक्रिया वेगळ्या पद्धतीने घडते.
थंडीत दारूचे नशा हळूहळू का चढते
१. मेटाबॉलिझम हळू होणे:
थंडीत शरीराचे मेटाबॉलिझम सामान्यापेक्षा हळू होते. शरीराला आपली अंतर्गत उष्णता टिकवण्यासाठी जास्त ऊर्जा खर्च करावी लागते. यामुळे दारूचा परिणाम हळूहळू जाणवतो.
२. रक्तप्रवाहात कमी:
थंड हवेत शरीराचा रक्तप्रवाह सरफेसच्या भागाऐवजी आतल्या अवयवांकडे केंद्रित होतो. याचा अर्थ असा की दारूमधील घटक संपूर्ण शरीरात समसमान पोहोचत नाहीत, ज्यामुळे नशा हळू होतो.
अल्कोहोलमुळे उष्णतेचा भ्रम:
अल्कोहोल पिल्यानंतर शरीराला लगेचच उष्ण वाटू शकते, परंतु हा एक भ्रम आहे. अल्कोहोल शरीराचे वास्तविक तापमान वाढवत नाही, उलट शरीराच्या पृष्ठभागावरील रक्तवाहिन्या पसरवते, ज्यामुळे उष्णतेची भावना निर्माण होते. यामुळे, बरेच लोक असे मानतात की थंड हवामानात अल्कोहोल कमी प्रभावी आहे, परंतु ही फक्त शरीराची प्रतिक्रिया आहे.
हिवाळ्यात जास्त दारू पिणे धोकादायक
थंडीत दारू पिण्यामुळे शरीराची सुरक्षा कमजोर होते. दारूच्या सेवनामुळे शरीराचे किमान तापमान कमी होऊ शकते, ज्यामुळे हायपोथर्मिया (hypothermia) चा धोका वाढतो.
बाहेर खुले ठिकाणी दारू पिणे किंवा जास्त वेळ बाहेर राहणे विशेषतः धोकादायक आहे. दारूमुळे शरीराची जाणीव आणि प्रतिक्रिया हळूहळू होतात, ज्यामुळे थंडीत होणाऱ्या समस्या उशीराने जाणवल्या जातात. म्हणूनच तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की हिवाळ्यात दारूचे सेवन मर्यादित प्रमाणात आणि गरम, सुरक्षित वातावरणात करावे.
